شما هم نترکید (۲)

در مورد قانونی که دیروز از خودم درآوردم یک مثال نقض پیدا کردم:

«خوردن» فعل امرش می‌شه «خور». پس باید انتظار داشت که چون فعل امرش شده مثل اول مصدرش، پس باید گذشته‌ی منفی اول شخص مفردش هم بشه مثل نهی دوم شخص جمع‌اش. اما این‌جوری نمی‌شه:

او نخورد، شما هم نخورید

پس می‌فهمیم که این قانون نیاز به اصلاح داره. به‌ترین کار اینه که مصدر «خوردن» رُ با مصدرهایی که فکر می‌کردیم در قانون ما صدق می‌کنند مقایسه کنیم ببینیم با هم چه فرقی دارند:

پرسیدن -> پرس ی دن
پرستیدن -> پرست ی دن
پریدن -> پر ی دن
ترکیدن -> ترک ی دن
شاشیدن -> شاش ی دن
خوابیدن -> خواب ی دن

خوردن -> خور دن

حرف «ی» خودنمایی می‌کنه. به‌نام امپراتور قانون رُ اصلاح می‌کنیم:

مصدرهایی که فعل امرشان به‌علاوه‌ی حرف «ی» برابر می‌شود با چند حرف اول مصدرشان، صرف گذشته‌ی منفی اول شخص مفردشان برابر می‌شود با صرف نهی دوم شخص جمع‌شان

پس آیا می‌تونیم نتیجه بگیریم که اگر مصدر «خوردن» رُ تبدیل کنیم به «خوریدن»، اون‌وقت این مصدر هم از قانون ما پیروی می‌کنه؟ راست‌اش نه! نمی‌شه به‌راحتی همچین نتیجه‌ای گرفت. چون‌که «خوریدن» یک مصدر من‌درآوردیه و ما نمی‌دونیم فعل امرش چی می‌شه؟ اگر فعل امرش بشه «خور» اون وقت می‌شه گفت:

او نخورید، شما هم نخورید

اما ما که نمی‌تونیم بگیم فعل امر «خوریدن» چی می‌شه! ممکنه مثل مصدر «سوختن» که فعل امرش به‌جای «سوخ» می‌شه «سوز»، «خوریدن» هم بی‌قاعده باشه و فعل امرش به‌جای «خور» بشه «خوز».


+ به نظر شما چرا بعضی‌ها سر چیزهای الکی ان‌قدر [بحث] می‌کنند؟